Centralized Finance หรือ CeFi นั้นตรงกันข้ามกันกับทาง Decentralized Finance นั่นคือระบบการเงินที่มีตัวกลาง โดยส่วนมากที่เราเห็นในโลก Crypto ก็จะเว็บเทรดเสียส่วนใหญ่ ซึ่งบนเว็บเทรดเหล่านั้นก็จะมีระบบการเงินภายในตัวของตัวเองไม่ต่างอะไรจากธนาคาร หรือ ตลาดหุ้นที่มีเซิฟเวอร์ของตัวเอง และคอยควบคุมดูแล รักษาความปลอดภัยทรัพย์สินของผู้ใช้งาน ตัวอย่างของ CeFi เช่น การปล่อยกู้ให้เว็บเทรดเป็นระยะเวลาสั้นๆ กี่วัน และได้รับผลตอบแทนเป็นกี่เปอร์เซ็นก็ว่าไป หรือการเพิ่มสภาพคล่องเหมือนที่เราไปเพิ่มให้กับบน DEX AMM ก็สามารถทำได้บางบนเว็บเทรดและเราก็ได้รับผลตอบแทนเป้นค่าธรรมเนียมที่เว็บเทรดนั้นเก็บได้ไม่แตกต่างอะไรจาก ที่เราได้บน DEX AMM เป็นต้น
ข้อดีของระบบ CeFi คือหากเราไม่มั่นใจว่าเรามีระบบป้องกันรักษาความปลอดภัยมากพอ เกี่ยวกับการดูแลทรัพย์สินเราสามารถนำมาฝากไว้กับเว็บเหล่านี้ได้ ซึ่งบางเว็บอาจจะมีกองทุนเยียวยาให้กับผู้เสียหายอีกด้วยหากเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันขึ้นบนเว็บเทรดเหล่านั้น นอกจากนี้ CeFi นั้นยังช่วยคัดกรองคนด้วยการ KYC อีกต่างหากเรียกได้ว่าหากจะมีการโกงเกิดขึ้นบน CeFi งั้น สามารถตามและอายัดเงินเอามาชดใช้ให้ผู้เสียหายได้อย่างรวดเร็วอย่างแน่นอน นอกจากนี้เรายังสามารถคำนวนผลตอบแทนได้อย่างแม่นยำและไม่คลาดเคลื่อน เพราะบางรูปแบบนั้นจะมีการ Fix APR ให้กับผู้ใช้งาน เช่นฝากเงิน 100 ได้ดอกเบี้ยนปีละ 10% อะไรทำนองนี้ โดยดอกเบี้ยจะเป็นแบบคงที่และได้รับเหรียญเดิมกลับคืนมา
ข้อเสียของระบบ CeFi หากตัวเว็บนั้นถูกการโจมตีจาก hacker อาจจะทำให้เราศูนย์เสียเงินที่มีทั้งหมดอยู่ในนั้นเลยก็ได้ แต่บางเว็บนั้นก็จะมีกองทุนเยียวยาสำหรับกรณีการเกิดความเสียหายนี้ หรือตัวปิดตัวลง ก็จะมีบางเว็บที่ไม่ให้นักลงทุนถอนเงิน อาจจะมีเหตุผล 108 มาอ้างไม่ให้ถอน หรือในกรณีที่ดีขึ้นมาหน่อยก็จะมีการส่งเมลมาให้แก่ผู้ใช้งานให้รีบถอนเงินก่อนเว็บปิดตัวลงหากเลยระยะเวลานี้ จะไม่สามารถถอนเงินออกได้แล้วนะ บลาๆ หรือแม้แต่ค่าเสียโอกาสจากการที่เว็บปิดปรับปรุง ซึ่งเป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่าตลาด Crypto นั้นเป็นรูปแบบ 24/7 คือราคาขึ้นลงตลอดทุกวินาที การที่ทรัพย์สินเราอยู่ในเว็บ เว็บหนึ่งและมันปิดปรับปรุงทำให้เราเสียโอกาสในการทำกำไรในขณะนั้นได้ นอกจากนี้ CeFi บางที่จะต้องยืนยันตัวตน KYC ซึ่งอาจจะใช้เวลานาน และบางคนอาจจะไม่ชอบการ KYC ต้องการรักษาความปลอดภัยของข้อมูลส่วนตัวของตัวเองดังนั้น CeFi จึงไม่ใช่ทางเลือกที่ดีสักเท่าไหร่บนโลก Decentralized นัก นี่ยังไม่รวมการโดน Phishing หรือ โดน Malware Virus ต่างๆที่สามารถขโมยข้อมูลของเราและทำการเข้าสู่ระบบของเว็บเทรดต่างๆเพื่อขโมยทรัพย์สินของเราออกมาจากเว็บเทรดนั้น หรือการถอนเงินที่จะออกไปอีกที่ไม่ได้เกิดในทันทีที่เรากดคำสั่งถอนลงไปอาจจะต้องรอเวลาในการยืนยันธุรกรรมการถอนของเรา
การสร้างรายได้บนโลก CeFi
การลงทุนใน IEO หรือ Initial Exchange Offering
คือการระดมทุนรูปแบบหนึ่งแต่การระดมทุนเหล่านี้จะเกิดขึ้นบน Exchange ต่างๆ IEO นั้นมีมานานพอสมควรตามกระแส ICO โดย IEO นั้นจะได้ทำการลิสที่เว็บเทรดที่เปิด IEO ในทันทีหลังจากจบการขาย บางเว็บอาจจะมีการขายในรูปแบบของ Share Pool นำเงินที่ได้จากการระดมทุนทั้งหมดมาหารจำนวนเงินที่จะระดมทุนและแจกจ่ายเหรียญให้ในสัดส่วนเท่ากัน หรือจะเป็นในรูปแบบของ Lotto ที่เราจะต้องมีเหรียญของเว็บเทรดนั้นๆถึงจะได้ตั๋วไปลุ้นหวย นอกจากนี้ยังมีในรูปแบบของ FCFS อีก คือมือใครไวคนนั้นได้ กดก่อนได้ก่อนส่วนใหญ่มักจะเสร็จบอทหมดไม่เหลือโดยรูปแบบของ IEO ส่วนมากล้วนแต่มีกฎเกณฑ์ต่างๆที่คล้านคลึงกัน เช่น ต้องสมัครไอดี ต้องยืนยันตัวตน และต้องถือเหรียญของเว็บเทรดนั้นๆ แต่ก็มีบางเว็บที่ไม่จำเป็นต้องถือ แค่สมัครและยืนยันตัวตนหลังจากนั้นก็ FCFS
การ Staking
การ Staking นั้นเว็บเทรดต่างๆนั้นจะมีโหนดของเหรียญต่างๆอยู่ถ้าหากเว็บเทรดนั้นเปิดโหนดตัวไหนอยู่ก็จะเปิดให้ผู้ใช้งานทั่วไปนั้นสามารถทำการ Staking ได้โดยที่เราไม่จำเป็นต้องไปตั้งโหนด หรือทำอะไรเพิ่มเติม เรียกได้ว่าแค่มากด Staking และทางเว็บนั้นจะจัดการให้ทั้งหมด แต่ก็มีค่าธรรมเนียมต่างๆเพื่อแลกกับความสะดวกสบายตรงจุดนี้ ก็ต้องลองไปเทียบกันดูว่าถ้าไปตั้งเองกับมา Staking บนเว็บเหล่านี้อันไหนได้ผลตอบแทนมากกว่ากัน หรือคุ้มไหมกับเวลาที่ต้องเสียไปในการตั้งโหนดและค่าเช่าเซิฟเวอร์ที่ต้องเสียไป
การออม หรือ Saving
อันนี้เป็นเหมือนกันฝากเงินในธนาคารที่มีระยะเวลาในการฝาก และดอกเบี้ยที่คงที่ ซึ่งจะคล้ายคลึงกับการ Staking แต่จะเปิดในหลายตัวรวมถึงตัวที่ไม่มีโหนดให้รัน เงินรางวัลที่ได้จากการฝากแบบ Saving นั้นอาจจะมาจากการที่เว็บเทรดเอาไปหมุนและได้ผลกำไรและนำมาคืนโดยแบ่งกำไรขั้นต้นให้ หรืออาจจะเอาปปล่อยกู้ให้ผู้ใช้งานท่านอื่น
การ borrow / lending
อันนี้ก็เป็นการปล่อยกู้ หรือ กู้ยืม เพื่อให้ได้รับผลประโยชน์ในแบบที่เราต้องการ เราอาจจะกู้เงินมาเพราะมองเห็นโอกาสในการทำกำไรเพิ่ม และหลังจากนั้นก็นำเงินที่กู้มาไปคืนพร้อมดอกเบี้ยและค่าธรรมเนียม หรืออาจจะเลือกปล่อยกู้ก็ได้ถ้าเราตั้งใจจะถือเหรียญตัวนี้ยาวๆอยู่แล้ว การปล่อยกู้เพื่อรับดอกเบี้ยเพิ่มเติมเป็นเหรียญตัวเดิมก็ถือว่าดีไม่น้อย
การเทรด
การเทรดนั้นมีหลากหลายรูปแบบตั้งแต่ spot future margin เป็นต้น ซึ่งการเทรดแต่ละรูปแบบก็จะมีความเสี่ยงที่แตกต่างกันไปดังนั้นเราควรคำนวน risk reward ให้ดีว่าคุ้มไหม นอกจากนี้ยังมีการปล่อย bot trade หรือ การ copy trade อีก ซึ่งก็ต้องไปแยกศึกษาด้วยตนเองให้เข้าใจก่อนการใช้งานฟังก์ชั่นเหล่านี้
การ launch pool
launch pool นั้นคล้ายคลึงกันกับ IEO แต่แตกต่างกันตรงที่เราไม่จำเป็นต้องเสียเงินในการลง launch pool แต่จะต้องทำการ staking เหรียญที่ทาง launch pool กำหนด ซึ่งก็จะมีระยะเวลาให้เราทำการ staking เพื่อรับเหรียญๆนั้น
การล่า Ref
อันนี้ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีที่แทบไม่ต้องลงทุนอะไรมากมาย แต่ก็ต้องลงแรงให้คนมาต่อ Ref เรา โดยที่คนที่เทรดบน Centralized Exchange นั้นจะต้องเสียค่าธรรมให้กับเว็บเทรด และถ้าใครต่อ Ref เรา เราก็จะได้รับค่าธรรมเนียมส่วนหนึ่งจากการเทรดของคนนั้น
การล่า Airdrop
ในบางเว็บเทรดนั้นจะมีกิจกรรมหรือแคมเปญให้ผู้ใช้งานเข้าร่วมและลุ้นรับ Airdrop ดังนั้นใครหลายคนอาจจะมีสมัครไอดีไว้หลายๆเว็บเทรดเพื่อเข้าร่วมกิจกรรมลุ้นรับ Airdrop
การเก็งกำไร NFT
บางเว็บเทรดนั้นสามารถนำ NFT เข้ามาขายได้ในรูปแบบ CeFi คือเว็บนั้นทำการ mint เหรียญ NFT ออกมาให้เราเลย เราไม่ต้องไปทำการ mint แบบ on chain อาจจะมีค่าธรรมเนียมก็ได้แต่ก็แลกมากับความสะดวกสบายที่ไม่ต้องไปหลายเว็บหรือหลายๆที่คือจบในที่เดียว
เราจะเห็นได้ว่า DeFi มีอะไร CeFi ก็มีตาม หรือ CeFi มีอะไร DeFi ก็มีเช่นกันดังนั้นผมจึงเลือกที่จะใช้งานทั้งสองแบบ ขึ้นอยู่กับความสะดวกสบายในการใช้งาน แต่เพราะ DeFi และ CeFi นั้นมีอะไรที่เหมือนกันและคล้ายกันในหลายๆจุด จึงทำให้การใช้งานนั้นเป็นไปแบบไร้รอยต่อแทบไม่มีสะดุดยกเว้นแต่รอ Conf ออกจากเว็บเทรดเวลาถอนเงินออกมาเท่านั้นเอง